De Tweede Tussenperiode: dynastieën 13 t/m 17
15582
page-template,page-template-full_width,page-template-full_width-php,page,page-id-15582,page-child,parent-pageid-15471,bridge-core-2.6.1,qode-page-transition-enabled,ajax_fade,page_not_loaded,,qode-content-sidebar-responsive,qode-theme-ver-24.6,qode-theme-bridge,transparent_content,disabled_footer_top,qode_header_in_grid,wpb-js-composer js-comp-ver-6.5.0,vc_responsive
 

Tweede Tussenperiode

De Tweede tussenperiode (ca. 1776 – 1514 v.Chr.) is de periode die volgt op het Middenrijk en gekenmerkt wordt door de teloorgang van de gecentraliseerde staat en de overheersing van de Hyksos, een Semitische stam.

De overgang van de 12de naar de 13de dynastie verliep geleidelijk.
De heersers van de 13de dynastie waren echter veel zwakker en minder invloedrijk dan die van de 12de dynastie.
Tijdens 13de dynastie die ongeveer 150 jaar duurde, regeerden een zeventigtal koningen.
Een opvallend element is de influx van immigranten uit Palestina, deze immigranten lijken voorlopers te zijn van de grote immigrantengroep uit Palestina die zich later in de oostelijke Delta vestigde.
Rond 1640 v. Chr. werd de 13de dynastie omvergeworpen door een groep buitenlanders die in latere tijd Hyksos genoemd werden, een Griekse vorm van het Egyptsiche woord ‘hekaw chasut’, oftewel ‘heersers van buitenlandse gebieden‘.
De Hyksos stichtten hun hoofdstad Avaris in de oostelijke Delta.
De Hyksos-dynastie werd gesteund door krachtige prinsen en vazallen die de 16de dynastie vormden.
De 17de dynastie, die gevestigd was in de zuidelijke stad Thebe, wist zich tijdens de regering van de Hyksos in het zuiden te handhaven.
Aanvankelijk volgden de Thebaanse koningen een vredespolitiek ten opzichte van hun machtige noorderburen.
Onder Intef VII is het Thebaanse rijk duidelijk in kracht aan het toenemen. Zijn opvolgers braken met de Hyksos en zo begon een strijd om de macht die geruime tijd zou duren en die uiteindelijk met gehele verdrijving van de Hyksos beslecht zou worden door Ahmose, de grondlegger van de 18de dynastie.

Dynastie 13: (ca. 70 koningen) ca. 1794-?

De 13de dynastie omvat een zeventigtal vorsten.
Van de meesten is slechts een naam bekend en het is ook niet duidelijk in welke volgorde zij geregeerd hebben.
Het koninklijke gezag was in deze tijd erg zwak en er is wel gesuggereerd dat Egypte een soort kiesrijk was met een koning met een beperkte ambtstermijn van een jaar of wat.
Men noemt deze periode wel de Tweede Tussentijd.
Anders dan in de Eerste Tussentijd schijnt er weinig geweld of chaos aan het afbrokkelen van de koninklijke macht verbonden te zijn geweest.
Al was de macht niet meer zo centraal, toch ging het met Egypte niet slecht.
De hoge cultuur van het Middenrijk vond een continue voortzetting, wel was er een proces van immigratie op gang gekomen van mensen uit Azië die een Semitische taal spraken.
Zo kwam het land meer en meer onder vreemde invloed.
Hoewel met Neferhotep I de koninklijke macht weer een opleving beleefde, namen de Aziaten (bekend als Hyksos) onder zijn broer Sobekhotep IV de stad Avaris over en vestigden een eigen koningshuis.
Nadien brokkelde de macht van de XIIIde steeds verder af.
Wel ontstond in het zuiden uit een zijtak van het koningshuis uiteindelijk de 17de dynastie die het land weer herenigen en bevrijden zou.

Hieronder de namen (60 stuks) die ik kon achterhalen:

 

De farao’s van deze dynastie:

(Klik op de naam  van de farao om meer te zien)

 

Wegaf I 1776 – 1774

 

Amenemhat V (Senbuf) 1773 – 1768

 

Sechemre Chutawi 1767 – 1761

 

Amenemhat V (Sechemkare) 1761 – 1758

 

Ameni Kemaoe (Sehetepibre) 1758 – 1757

 

Ioefeni (Iufeni) 1756

 

Amenemhat VI

 

Nebnun (Semenkare) 1750 – 1748

 

Hornedjheriotef (Sehetepibre) 1748 – 1745

 

Sewadjkare 1745 – 1743

 

Nedjemibre 1742

 

Sobekhotep I 1741 – 1738

 

Reniseneb 1736

 

Hor I 1736 – 1731

 

Amenemhat VII

 

Sobekhotep II Amenemhat 1724 – 1718

 

Chendjer (Khendjer) 1718 – 1712

 

Imiramesha (Mermesha) 1712 – 1710

 

Antef IV (Intef IV) 1709

 

Seth I 1708

 

Ibi II 1708

 

Aakeni 1708

 

Sobekhotep III 1708 – 1705

 

Neferhotep I ca. 1705 – 1694

 

Sahathor 1694

 

Sobekhotep IV ca. 1693 – 1685

 

Sobekhotep V ca. 1685 – 1680

 

Iaib (Wahibre) 1680 – 1669

 

Ai I ca. 1669 – 1656

 

Sobekhotep VI 1656 – 1654

 

Ini I 1656 – 1654

 

Sankhenre Suadjetu 1654 – 1651

 

Ined 1651?

 

Neferhotep II 1650 – 1647

 

Hori (Hor II?) 1646

 

Sobekhotep VII 164-1642

 

Dedumose (Didumes) 1641 – 1638

 

Ibi II

 

Hor III

 

Se…kare (Sedjefakara)

 

Senebmioe

 

Sekhaenre

 

Merkheperre

 

Merkare

 

Sesostris IV (Senweseret IV)

 

Mentuemsaf (Montuemsaf)

 

Neferhotep III

 

Mentoehotep V

 

Nerkara (Nerikare)

 

Wesermontoe

 

Sobekhotep VIII

 

Ini II

 

Mentoehotep VI

 

Senaaib

 

Sobekhotep IX

 

Wepwawetemsaf

 

Sebekai (Sebkay)

 

Khuiiker

 

Seankhptah

Dynastie 14: (onderkoningen in de delta) ca. 1710-1590

De veertiende dynastie is te situeren in het Middenrijk en ze was volgens Manetho gevestigd in de Nijldelta bij Xois.
Ze liep gelijktijdig met de 13de dynastie en de 15de dynastie.
Het gaat waarschijnlijk om een Aziatische dynastie die zich vestigde tijdens de verzwakte 13de dynastie.
Het aantal koningen (76) is waarschijnlijk te wijten aan het gelijktijdig regeren van verschillende ‘krijgsheren’.

Egypte was nu opgedeeld en dynastie 14, parallel aan de 13de dynastie, regeerde vanuit de stad Xois in het noorden van de centrale delta.
Sommige van de heersers hadden buitenlandse namen en waren waarschijnlijk “Hyksos”, een groep van nomadische mensen die zich hadden gevestigd in de noordoost delta al tegen het einde van de 12de dynastie.
Hun namen zijn getalsmatig gezien genoeg om een half dozijn dynastieën te vullen in deze korte tijdsperiode.
Vele van hun, indien ze echt zijn, waren waarschijnlijk stam- of regioleiders die zichzelf de hoogste titel gaven die beschikbaar was voor een korte tijd op de troon.
Onder de Egyptologen zijn er verschillende theorieën over hoe deze periode georganiseerd was, alles van vele mini-koninkrijken op hetzelfde moment tot verklaringen dat de koningen verzonnen zijn, vazallen van de Hyksos of voorvaders van hen.
Weinig tot niets is bekend van deze lijn van koningen van wie Manetho (Africanus) zegt dat het er 76 waren en dat ze regeerden gedurende 184 jaar. De Turijnse koningslijst vermeldt er 32 van hun in een ruimte die waarschijnlijk oorspronkelijk ongeveer 60 namen bevatte.
De eerst genoemde, Nehesy, kan 5 vermiste namen gehad hebben in een gat voor hem.
De jaren van hun regeerperioden, zichtbaar in de lijst, geven ieder ongeveer 2 jaar op de troon.
Dit opmerkelijke feit correspondeerd goed met de cijfers gegeven door Manetho.
Het heeft echter nog steeds geen alleszeggende verklaring en het lijkt achteraf rijp voor om een legende te worden.

Slechts weinig van deze koningen hebben artefacten achtergelaten van hun tijd op de troon.
Naast die van Nehesy, zijn er resten bekend van drie andere heersers:
nummer 5) een stele van Saft e-Hinna in de oost-delta, 13) naam op een kruik, 14) naam op een scarabee zegel.

 

De farao’s van deze dynastie:

(Klik op de naam van de farao om meer te zien)

 

Nehesy

 

Khatire (Chatira)

 

Nebfaura (Nebfawre)

 

Sehabre

 

Merdjefara (Meridfare)

 

Sewadjkare III

 

Nebdjefare

 

Ubenre (Webenra)

 

 

…djefara

 

 

webenra

 

Awtibre

 

Herwibre

 

Nebsenre

 

Sekheperenre

 

Djedkherure

 

Saankhibre

 

Kanefertumre

 

Sekhem…re

 

Kakemetre (Kakemure)

 

Neferibre

 

A…re(?)

 

Kha….re

 

Ankhkare

 

Semen…re

 

Djed…re

 

Senefer…re

 

Menibre

 

Djed…re

 

Inenek…

 

Ineb…

 

Ip…

 

Hebi (Hab)

 

Sa

 

Hepu

 

Shemsu

 

Meni…

 

Werkai

 

…kare

 

…kare

 

Hepu II

 

Anati

 

Bebnem

 

Iuf…

 

Seth II

 

Sinu

 

Hor IV

 

Nibef

 

Penestensepti

 

Kherhemwetshepsut

 

Khuihemwet

 

Dynastie 15: (de Hyksos)

De vijftiende dynastie van Egypte bestond niet uit inheemse Egyptenaren, maar uit vorsten van de Hekaw-khasut, de hoofdlieden van vreemde landen. De Griekse vorm van deze naam is Hyksos.
Deze vreemdelingen waren Semieten die zich via de Sinaï geleidelijk in de Delta gevestigd hadden.
Onder Sebekhotep IV namen zij het gezag over in de stad Avaris en vandaar uit breidden zij over een periode van zo’n vijftig jaar hun invloedsfeer uit tot aan Heliopolis.
Hoewel zij nooit het zuiden geheel in handen kregen, wisten zij wel via de woestijn en de oases daar contact te leggen met de Nubiërs van Kerma, die hun bondgenoten werden.
De inheemse vorsten van het zuiden (de zeventiende dynastie in Thebe) zaten daarom ingeklemd.
De Hyksos-vorsten regeerden Egypte op deze manier ongeveer een eeuw lang en hoewel zij later als een grote ramp voor het land beschreven werden, ging het eigenlijk best goed met Egypte.
De vijftiende dynastie was een tijd van innovatie en vreedzaam samenleven van Aziaten en inheemsen.
De koningen van deze tijd waren verwoede bouwers, zij bevorderden de Egyptische literatuur en door hun toedoen begon de tot dan toe vrij gesloten Egyptische cultuur zich wat meer open te stellen voor invloeden van buitenaf.
Lange tijd heerste er vrede tussen Avaris en Thebe.
Aan het eind van de regering van Apophis I begonnen de zuidelijke vorsten echter een campagne om de Hyksos te verdrijven en uiteindelijk slaagden zij daarin.

 

De farao’s van deze dynastie:

(Klik op de naam van de farao om meer te zien)

 

Salitis ca. 1648-1590

 

Beon (Sheshi, Bnon) ca. 1648 – 1590

 

Apachnas (Yakobner) ca. 1648 – 1590

 

Chajan (Khian, Chian, Iannas) ca. 1648 – 1590

 

Apepi I of Apophis I ca. 1590-1549

 

Chamoendi (Khamudi, Aseth, Assis, Archles) ca. 1549-1539

Dynastie 16: (Hyksos-vazallen parallel aan de 15de Dynastie)

Dynastie van zogenoemde Klein Hyksos, bestaand uit Hyksos hertogen die hoogstwaarschijnlijk vazallen zijn van de Groot Hyksoses van de 15de dynastie. De afleiding van hun namen is of Egyptisch of Aziatisch.
De huidige bewijzen zijn te summier om goed onderscheidt aan te kunnen brengen of ze van Egyptische oorsprong zijn of op een of andere manier gerelateerd zijn aan de Groot Hyksos, heersend te Awaris of sterker nog hun namen zijn gewoonweg verzonnen…

 

De farao’s van deze dynastie:

(Klik op de naam van de farao om meer te zien)

 

Anat-Har

 

Aper-Anat ( User-Anat )

 

Semqen

 

Sokar-Hor

 

Yamu (Yaam)

 

Yakobaam

 

Amu

 

Pepi III

 

Nebmaatre

 

Aahetepre

 

Aanetjerire

 

Meribre

 

Nebwankhre

 

Nikare

 

…kare

 

Wasa (Wadj[ed])

 

Qur

 

Shenes

 

Beb-Ankh

 

Dynastie 17: (alleen in Thebe)

De zeventiende dynastie van Egypte is ontstaan als een plaatselijke zijtak van de dertiende dynastie in de zuidelijke stad Thebe.
De Hyksos hadden in deze tijd een behoorlijk deel van Beneden-Egypte in handen, daarnaast waren er nog de 13de en de 14de dynastieën, de laatste in Xois.
De beide autochtone vorstenhuizen werden uiteindelijk door de Hyksos verdrongen, maar de vorsten van Thebe wisten zich in het zuiden te handhaven.
Hoeveel koningen er precies geweest zijn in deze dynastie is niet helemaal duidelijk omdat de bronnen elkaar tegen spreken.
De graven van acht van hen zijn in Thebe gevonden, maar er zijn er mogelijk tien of zelfs vijftien geweest.
Aanvankelijk volgden de Thebaanse koningen een vredespolitiek ten opzichte van hun machtige noorderburen.
Er was een tijdlang een levendige uitwisseling met het rijk van de Hyksos.
Onder Intef VII is het Thebaanse rijk duidelijk in kracht aan het toenemen. Zijn opvolgers braken met de Hyksos en zo begon een strijd om de macht die geruime tijd zou duren en uiteindelijk met gehele verdrijving van de Hyksos beslecht zou worden door Ahmose, de grondlegger van de volgende dynastie, de 18de.

 

De farao’s van deze dynastie:

(Klik op de naam van de farao om meer te zien)

 

Antef V (Intef V) 1619 – 1616

 

Rahotep 1616 – 1613

 

Sobekemsaf I 1613 – 1597

 

Djehuti 1597

 

Mentoehotep VII 1596

 

Nebiryraw I 1595 – 1576

 

Nebiryraw II 1576

 

Semenenre 1575

 

Sueserenre 1574 – 1566

 

Sobekemsaf II 1566 – 1559

 

Antef VI (Intef VI) 1559 – 1549

 

Antef VII (Intef VII) 1548

 

Senachtenre 1548 – 1545

 

Seqenenre 1545 – 1540

 

Kamose 1540 – 1534