Echnaton werd geboren als Amenhotep IV als zoon van Amenhotep III.
Voor dat hij de troon besteeg was hij al in de echt verbonden met Nefertiti.
In het vijfde regeringsjaar van de farao veranderde hij van naam, Echnaton was meer een naam die bij het geloof hoorde wat hij nog maar kort geleden geïntroduceerd had.
Het nieuwe geloof betekende dat alle goden ineens overbodig waren geworden, er kwam voor alle goden één god in de plaats: Aton.
Aton was er in allerlei gedaantes en vormen.
Op afbeeldingen is de meest gebruikte vorm die van een zonneschijf waaruit stralen in handen overgaan.
Het volk was echter niet bepaald blij met deze omslag maar Echnaton drukte zijn zin door met geweld.
Hij liet zelfs verwijzingen in tempels naar andere goden zo veel mogelijk wegbeitelen om de herinnering aan hen te doen verdwijnen.
Later tijdens zijn regeringsperiode besloot Echnaton ook nog eens de hoofdstad te verplaatsen naar een nieuw te maken stad.
Achet-Aton, tegenwoordig bekend onder de naam Tell el-Amarna, was de nieuwe hoofdstad van het wereldimperium Egypte.
Deze stad werd ook veelvuldig gebouwd volgens de nieuwe regels die Echnaton voorschreef.
Waar in de jaren voor hem zoveel mogelijk een idealistische vorm werd gehanteerd door de beeldkunstenaars, wilde Echnaton een zo realistisch beeld hebben, de beelden die in die tijd vervaardigd werden kunnen beschouwd worden als de meest realistische van de gehele Egyptische geschiedenis.
Na de dood van Echnaton kwam zijn zoon Toetanchaton aan de macht, deze was, waarschijnlijk mede ingefluisterd door zijn stafmedewerkers, het nieuwe geloof zat en bracht alles terug naar het oorspronkelijke.
Daarmee is ook veel van de geschiedenis verloren gegaan, Toetanchaton nam zelfs een andere naam aan: Toetanchamon.
imn-Htp(w) nTr-HqA-iwnw Amenhotep Netjer Heqa Iunu
(Amon is tevreden; God heerser van Heliopolis)
nfr-xprw-ra wa-n-ra Neferkheperure Waenre
(Prachtig zijn de manifestaties van Ra, Dierbaarste van Ra)
Ax-n-itn Akhenaten
(Zonnestraal van Aton)
Tell El-Amarna – TA26 graf tombe van Akhenaten – 18de dynastie.
Akhenaten had de bedoeling om zijn eigen begraafplaats te bouwen in de kliffen van Amarna, zoals hij op zijn eigen vroege grens stelae verordende.
Hij begon met het graven van zijn tombe op zo’n 13 tot 14 kilometer ten oosten van de stad.
Hoewel het onvolledig was toen hij stierf was het toch zeer waarschijnlijk dat hij hier begraven werd.
Het plan van de tombe was innovatief, er komt in voor een passage (B) die leidt naar een put met schacht (D) en een grafkamer met pilaren (E) erachter, allen geplaatst op de centrale as.
De twee trappenhuizen in de tombe kenmerken een centrale helling (A) geflankeerd door treden, welke het gemakkelijker maakten om de sarcofaag omlaag te krijgen.
Omdat de inheemse rots van matige kwaliteit was werden de muren gepleisterd en de decoratie werd vervolgens aangebracht in het pleisterwerk.
De putkamer toont scenes van de koninklijke familie terwijl ze Aton aanbidden. De achterwand van de grafkamer (E) continueert dit thema.
De tombe is ook noemenswaardig om het hebben van twee extra kamers rechtstreeks op de as, vermoedelijk bedoeld voor familieleden. Een serie van zes kamers (M,N), te bereiken via gang (J) is niet afgemaakt en zijn onversierd. Vermoedelijk was deze bestemd voor Nefertiti of Tiy.
De andere kamer (G, H, I) uitgerust voor de begrafenis van prinses Maketaton, kamer (G) was versierd met scenes over het aanbidden van het opkomen en ondergaan van de zon, met wonderschone details zijn een visuele weergave van “De grote hymne aan Aton“.
Maarten Raven en Edwin C. Brock identificeerden fragmenten van de sarcofaag voor koningin Tiy, suggererend dat zij hier ook begraven zou zijn.
Schematische weergave van de tombe.
A, C – Trappenhuis met helling
B – Gang
D – Put met schacht
E- Grafkamer
F – Onafgemaakte kuil
G, H, I – Deel van een tombe bedoeld voor prinses Maketaten
J, K, M, N – Onafgemaakt deel van een tombe bedoeld voor koningin Nefertiti of Tiy
L – Planken
Echnatons gerestaureerde sarcofaag buiten bij het Caïro Museum.
Farao Achnaton (midden) en zijn familie aanbidden de Aten, met karakteristieke stralen die uit de zonneschijf komen, later werden dergelijke afbeeldingen verboden.
Caïro Egyptisch museum, TR 10.11.26.4
(Foto: Jean-Pierre Dalbéra (Wikipedia), 28 Oktober 2002)
Echnaton afgebeeld als een sfinx bij Amarna.
Kestner Museum in Hannover
(Bron: Hans Ollermann (Wikipedia) 22 januari 2008)
In regeringsjaar twaalf ontving Echnaton eerbetoon en offers van geallieerde landen en vazalstaten in Akhetaten, zoals afgebeeld in het graf van Meryra II.
Amarna brief EA 362, getiteld “Een commissaris vermoord”.
In deze brief informeert Rib-Hadda van Byblos de farao over de dood van Pawura, een Egyptische commissaris.
(Bron: Louvre Museum ARK ID: 010167793)
Geschilderde miniatuurstèle van kalksteen.
Het toont Achnaton staande voor 2 wierookstandaards, schijf Aten daarboven.
Het Petrie Museum voor Egyptische Archeologie, Londen.
(Foto: Osama Shukir Muhammed Amin (Wikipedia) 10 Maart 2016)
De mummie van Echnaton.
Hoewel Echnaton – samen met Smenkhkare – hoogstwaarschijnlijk werd herbegraven in tombe KV55, blijft de identificatie van de mummie die in die tombe wordt gevonden als Echnaton tot op de dag van vandaag controversieel.
De mummie is sinds de ontdekking in 1907 herhaaldelijk onderzocht, meest recentelijk leidde egyptoloog Zahi Hawass een team van onderzoekers om de mummie te onderzoeken met behulp van medische en DNA-analyse, waarvan de resultaten in 2010 werden gepubliceerd.
Bij het vrijgeven van hun testresultaten identificeerde het team van Hawass de mama als de vader van Toetanchamon en dus “hoogstwaarschijnlijk” Echnaton.
De validiteit van het onderzoek is sindsdien echter in twijfel getrokken.
In de bespreking van de onderzoeksresultaten wordt bijvoorbeeld niet besproken dat de vader van Toetanchamon en de broers en zussen van de vader enkele genetische markers zouden delen; als de vader van Toetanchamon Echnaton was, zouden de DNA-resultaten erop kunnen wijzen dat de mummie een broer van Echnaton is, mogelijk Smenkhkare.
Profielaanzicht van de schedel (vermoedelijk Echnaton) gevonden in KV55.
(Bron: Edward Ayrton & Theodore Davis, 1907)
KV 55 in de Vallei der Koningen.
KV 55 in de Vallei der Koningen.
De ontheiligde koninklijke kist gevonden in KV55.
Dit is misschien wel de meest mysterieuze koninklijke sarcofaag in het Egyptisch Museum van Caïro.
Egyptologen zijn het er tegenwoordig in het algemeen over eens dat het toebehoort aan farao Echnaton of Smenkhkare, gebaseerd op de talrijke voorwerpen uit het Amarna-tijdperk die gevonden zijn in Graf KV55 van de Vallei der Koningen.
Echter, gezien de hoeveelheid damnatio memoriae die werd toegebracht tegen de sarcofaag, waar alle koninklijke cartouches waren gewist, zou het heel goed kunnen hebben toebehoord aan Achnaton zelf wiens herinnering werd verboden met het herstel van de cultus van Amon na zijn regering.
De sarcofaag werd in januari 1907 gevonden in KV55 door Theodore Davis en Edward R. Ayrton.
