Darius III (Perzisch داریوش/Dâriûsh, Oudperzisch Darayavaush, Oudgrieks Δαρεῖος/Dareios) of Codomannus (Grieks: Κοδομανός/Kodomanos) die regeerde van 336 tot 330 v. Chr., was de laatste koning van het Perzische Rijk uit de dynastie der Achaemeniden.
In tegenstelling tot zijn voorganger Artaxerxes IV Arses was Darius een ver lid van de Achaemenidische dynastie.
Tijdens zijn vroege carrière was hij naar verluidt een obscuur figuur onder zijn collega’s en kreeg hij voor het eerst bekendheid tijdens de Cadusiaanse expeditie van Artaxerxes III in de 350’s voor Christus.
Als beloning voor zijn moed kreeg hij de Satrapie van Armenië.
Rond 340 voor Christus kreeg hij de leiding over de koninklijke “postdienst”, een hoge positie.
In 338 v. Chr. kwam Artaxerxes III abrupt tot een einde nadat hij was vergiftigd door de hofeunuch Bagoas, die zijn jongste zoon Arses op de troon installeerde.
Hij regeerde slechts een paar jaar, totdat Bagoas hem ook liet vergiftigen.
Darius werd vervolgens op de troon geïnstalleerd en dwong Bagoas al snel zijn gif te drinken nadat hij ontdekte dat de eunuch van plan was hem ook te vergiftigen.
In 334 voor Christus begon Alexander de Grote met zijn invasie van het Perzische rijk en versloeg vervolgens de Perzen in verschillende veldslagen voordat hij hun hoofdstad Persepolis plunderde en verwoestte door vuur in 330 voor Christus.
Met het Perzische rijk nu effectief onder Alexander’s controle, besloot Alexander Darius te achtervolgen.
Voordat Alexander hem bereikte, werd Darius echter gedood door zijn familielid Bessus, die ook de satraap van Bactrië was.
Darius wordt in Iraanse tradities gedeeltelijk herinnerd als Dara II, de laatste koning van de mythologische Kayanian-dynastie, die herinneringen aan de Achaemeniden weerspiegelde.
De laatste eeuw van het Achaemenidische tijdperk is opmerkelijk vanwege het ontbreken van bronnen, vooral tijdens het bewind van Darius III.
Hij wordt in geen enkele Perzische bron vermeld en is bijna volledig alleen bekend uit de verslagen van Griekse historici, die zijn carrière afschilderen als een tegenspraak met die van de succesvolle Alexander de Grote.
Geboortenaam: dr(i)wS Darius.
Darius III afgebeeld (in het midden) in de strijd tegen Alexander in een Griekse afbeelding.
Mogelijke illustratie van één van beide, De Slag om Issus of De Slag om Gaugamela.
(Bron: Naples National Archaeological Museum)
De vlucht van Darius in de slag bij Gaugamela (18e-eeuws ivoren reliëf).
(Bron: Museo Arqueológico Nacional de España)
Moord op Darius, met Alexander aan de zijde van de stervende koning afgebeeld in een 15e-eeuws manuscript.
(Bron: National Library of Wales)
Familie van de Perzische koning Darius voor Alexander de Grote en zijn vriend Hephaestion na de Slag bij Issus..
(Bron: National Gallery, Londen)
