Memphis (Egyptisch: Men-neffer) is een oud-Egyptische stad op de westelijke oever van de Nijl, ca. 20 km ten zuiden van het huidige Caïro.
Memphis werd volgens een aanvaardbare traditie gesticht door farao Menes, die na de vereniging van Boven- en Beneden Egypte hier een vesting en een tempel voor Ptah, de stadsgod van Memphis, bouwde.
Memphis was gedurende het gehele Oude Rijk hoofdstad van Egypte (tijdens het Middenrijk en het Nieuwe Rijk was Thebe de hoofdstad).
Memphis werd na de verwoesting van Thebe in 663 v. Chr. opnieuw de voornaamste stad van Egypte.
Het werd later overvleugeld door Alexandrië, doch bleef belangrijk tot de verovering van Egypte door de Arabieren, die in 641 n. Chr. hun hoofdstad stichtten te Foestat (oud-Caïro), ten noorden van Memphis.

Ruïnes van de zuilenhal en de pyloon van Ramses II, 19e dynastie.

Ruïnes van het paleis van Apries, in Memphis.

Kunstenaarsafbeelding van het westelijke voorplein van de Grote Tempel van Ptah in Memphis.
(Bron: Franck Monnier, 10 oktober 2008 )

De ruïnes van de tempel van Hathor van Memphis.

Ruïnes van Memphis in de tijd van Karl Richard Lepsius.
(Bron: Lepsius-Projekt Sachsen-Anhalt, tussen 1849 and 1859)

Hieronder een impressie van het museum in Memphis.
(Eigen foto’s uit 2012)