Ptolemaeus II Philadelphus (309 v. Chr. – 246 v. Chr.) was koning van Egypte van 285 v. Chr.-246 v. Chr., hij was de zoon van Ptolemaeus I Soter.
Zijn broer Ptolemaeus Ceraunus werd koning van Macedonië in 281 v. Chr. en werd gedood tijdens de Gallische invasie van 280-279 v. Chr.
Ptolemaeus II had zijn zetel in Alexandrië.
In 274 v. Chr. begon zijn halfbroer Magas van Cyrene een oorlog en spoedig daarna werd hij aangevallen door de Seleucidische koning Antiochus I Soter.
Beide aanvallers wist Ptolemaeus te weerstaan en als reactie hierop begon hij aan de bouw van een oorlogsvloot om Alexandrië beter te kunnen verdedigen en toekomstige agressors te ontmoedigen. Na enkele jaren had Egypte de machtigste vloot van het oostelijk Middellandse Zeegebied.
De macht van de Ptolemaeën strekte zich uit tot de Cycladen en de havens van Cilicië, Pamphylië, Lycië en Carië.

Na 260 v. Chr. verloren de Ptolemaeën de tweede oorlog met de Seleuciden onder koning Antiochus II Theos en rond 250 v. Chr. werd de vrede bezegeld door een huwelijk tussen de Antiochus en Berenice, dochter van Ptolemaeus II.
De eerste vrouw van Ptolemaeus, Arsinoë I, dochter van Lysimachus, was de moeder van zijn legitieme kinderen.
Waarschijnlijk om politieke redenen verstootte hij haar later en trouwde, volgens Egyptische maar door de Grieken verafschuwde traditie, met zijn zuster Arsinoë II, de weduwe van Lysimachus.
Ptolemaeus vergoddelijkte zijn ouders en na haar dood in 270 v. Chr. ook zijn zustervrouw als Philadelphus.
Deze bijnaam, die dus oorspronkelijk alleen aan Arsinoë II toekwam, werd later gebruikt om Ptolemaeus II van zijn vader en andere gelijknamige Ptolemaeën te onderscheiden.
Ptolemaeus II voltooide de door zijn vader begonnen bouw van de vuurtoren op het eilandje Faros bij de haveningang van Alexandrië.
Hij begon ook met de bouw van de Bibliotheek van Alexandrië, zijn vader was dat ook al van plan maar kwam er bij zijn leven niet aan toe.

Geboortenaam: ptwlmis Ptolemajos (Ptolemy)

Troonnaam: wsr-kA-n-ra Weserkaenre
(Machtig is de ziel van Ra)
mri-imn Meriamon (Geliefd door Amon)

Buste van brons van (mogelijk) Ptolemaeus II Philadelphus
(Bron: Museo Archeologico Nazionale di Napoli)

Gouden oktadrachme met afbeelding van Ptolemaeus II Philadelphus en Arsinoë II.
(Bron: cngcoins.com)

Plaquette met koning Ptolemaeus II en koningin Arsinoe II uit hun tempel in Tanis.
(Bron: British Museum, London)

Dit granieten beeld stelt Ptolemaeus II voor in de traditionele canon van de oude Egyptische kunst.
(Bron: Walters Art Museum, Baltimore)

Arsinoë II en Ptolemaeus II naast de godin Isis in de tempel van Philae.

Kolossaal standbeeld van Ptolemaeus II uit Heliopolis.
(Bron: Museo Gregoriano du Vatican, Rome)