De Steen van Rosetta, is een donkere granieten steen die in juli 1799 in Egypte door Franse genietroepen werd ontdekt bij werkzaamheden aan het fort St. Julien (nu Quaitbay) bij de Egyptische plaats Rosetta (nu El Rashid).
Op de steen staat op drie verschillende manieren een tekst geschreven:

in het Egyptisch door middel van Egyptische hiërogliefen, in het Egyptisch door middel van demotisch schrift en in het Grieks alfabet.

Hierdoor bleek de steen een belangrijke sleutel te zijn voor het ontcijferen van hiërogliefen door Thomas Young en Jean Francois Champolion, deze laatste lukte dat als eerste definitief in 1822.
Dit leidde tot begrip van de betekenis van hiërogliefen, die vele eeuwen onontcijferd waren gebleven en dus tot vele andere vertalingen.
De tekst op de steen is een dankbetuiging van de priesters van Memphis aan koning Ptolemaeus V Epiphanes.
De tekst is gedateerd op 27 maart van het jaar 196 voor Christus.
Later zijn nog twee andere decreten gevonden, het decreet van Canopus en het decreet van Memphis.
Ook deze decreten waren tweetalig en in drie schriften en gaven daarmee verdere informatie over het demotisch en hiëroglyfisch schrift en de Egyptische taal.

De steen van Rosetta kan worden bezichtigd in het British Museum in Londen, waar hij al sinds 1802 wordt bewaard.
In Figeac, de geboorteplaats van Champollion, bevindt zich een kopie van de Steen van Rosetta evenals in het fort waar de steen in 1799 is gevonden.
In Nederland is een kopie te vinden in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.

De steen van Rosetta.
(Bron: British Museum, London)

De Steen van Rosetta: hiërogliefen bovenaan (14 regels),
demotisch in het midden (32 regels), oud-Grieks onderaan (54 regels).
Zwart-wit zoals voor de restauratie in 1999, bovendien met sterker contrast weergegeven..