Smenchkare (alternatief geromaniseerd Smenkhare, Smenkare of Smenkhkara; wat betekent “Krachtig is de ziel van Ra“) was een Egyptische farao van onbekende achtergrond die leefde en regeerde tijdens de Amarna-periode van de 18e dynastie.
Smenchkare was de echtgenoot van Meritaten, de dochter van zijn waarschijnlijke co-regent, Achnaton.
Er is heel weinig bekend over Smenchkare, omdat latere koningen probeerden de Amarna-periode uit de geschiedenis te wissen, daarom is misschien niemand van het Amarna Interlude het onderwerp geweest van zoveel speculatie als Smenchkare.
De oorsprong van Smenchkare is onbekend. Er wordt aangenomen dat hij lid was van de koninklijke familie, waarschijnlijk een broer of zoon van farao Achnaton.
Als een zoon van Achnaton, was zijn moeder waarschijnlijk een onbekende, mindere vrouw, als hij de broer van Achnaton is, was zijn moeder waarschijnlijk Tiye of Sitamon.
Van Smenchkare is bekend dat hij getrouwd was met de oudste dochter van Achnaton, Meritaten, die zijn grote koninklijke vrouw was. Inscripties vermelden een koningsdochter genaamd Meritaten Tasherit, die de dochter van Meritaten en Smenchkare kan zijn.
Verder is Smenchkare ook naar voren geschoven als kandidaat voor de mummie in KV55, als dat zo is, dan is hij kandidaat om de vader te zijn van de prins Toetanchaton, die uiteindelijk farao Toetanchamon zou worden.
Als alternatief is door William McMurray gesuggereerd dat Smenchkare eigenlijk de Hettitische prins Zannanza is die naar Egypte werd gestuurd om te trouwen met een koningin, Dakhamunzu genaamd in de Hettitische annalen, wiens echtgenoot was overleden.
De koningin zou dan worden geïdentificeerd als de bevestigde vrouw van Smenchkare, Meritaten.
Als dat waar is, zou hij verder het kind zijn van koning Suppiluliuma en koningin Henti en meerdere broers hebben, waaronder Mursili II, Arnuwanda II, Piyassili en Telipinu.
Deze suggestie is echter onwaarschijnlijk omdat Zannanza stierf voordat hij Egypte bereikte.
Er is nog geen duidelijk bewijs gevonden voor een alleenheerschappij voor Smenchkare.
Er zijn maar weinig artefacten die getuigen van zijn bestaan en daarom wordt aangenomen dat zijn regering van korte duur was.
Een wijnkaart van “het huis van Smenchkare” getuigt van regeringsjaar 1, een tweede wijnkaart uit jaar 1 verwijst naar hem als “Smenchkare, (overleden)” en kan erop duiden dat hij stierf tijdens zijn eerste regeringsjaar.
Sommige egyptologen hebben gespeculeerd over de mogelijkheid van een regeerperiode van twee of drie jaar voor Smenchkare op basis van een aantal wijnbonnen uit Amarna die geen koningsnaam hebben, maar datums dragen voor regeringsjaren 2 en 3.
Ze kunnen echter behoren tot een van de Amarna-koningen en zijn hoe dan ook geen definitief bewijs.

Hoewel er maar weinig monumenten of artefacten zijn die getuigen van het bestaan van Smenchkare, is er een belangrijke toevoeging aan het Amarna-paleiscomplex dat zijn naam draagt.
Het werd ongeveer gebouwd in jaar 15 en werd waarschijnlijk gebouwd voor een belangrijke gebeurtenis die met hem te maken had.
Academische consensus moet nog worden bereikt over wanneer precies Smenchkare regeerde als farao en waar hij valt in de tijdlijn van Amarna. Met name de verwarring van zijn identiteit in vergelijking met die van farao Neferneferuaten heeft geleid tot een aanzienlijk academisch debat over de volgorde van koningen in de late Amarna-periode.
Aidan Dodson suggereert dat Smenchkare geen enkele regering had en slechts ongeveer een jaar als mederegent van Achnaton diende rond regeringsjaar 13.
James Peter Allen beeldt Smenchkare echter af als opvolger van Neferneferuaten en Marc Gabolde heeft gesuggereerd dat na het bewind van Smenchkare, Meritaten volgde hem op als Neferneferuaten.

Geboortenaam:nfr-nfrw-itn (mri-wa-n-ra) Neferneferuaten Meriwaenre
(Mooi is de schoonheid van Aton; Geliefd van het beste van Ra)

Geboortenaam:smnx-kA-ra Dsr-xprw Semenkhkare Djoserkheperw
(Krachtig is de ziel van Ra; Heilig door manifestaties)

Troonnaam: anx-xprw-ra Ankhkheperwre
(Het leven is de manifestatie van Ra)

Vallei der koningen – KV55 ‘Amarna Cache’ – 18de dynastie.

Tombe gedateerd aan de tijd van Akhenaten en bekend als Amarna is ontdekt in januari 1907 door Edward R. Ayrton en Theodore M. Davies.
Overblijfselen van een verguld houten kapel toebehorend aan koningin Tiy, de vrouw van Amenhotep III, zijn erin gevonden en aldus werd de tombe aan haar toegeschreven.
Een doodskist, oorspronkelijk gemaakt voor Smenchkare’s partner, Merytaten, schitterend vervaardigd en voorzien van goud en kostbare stenen, omvatte een mummie.
In de tombe zijn ook 4 canopische kruiken gevonden met gegraveerde vrouwenhoofden op hun buitenkant, diverse kleine artefacten voornamelijk met de namen van Amenhotep III en Tiy erop en tenslotte “last but not least”, fragmenten van een vergulde kapel behorend aan Tiy en vergelijkbaar met die gevonden in Toetanchamon’s tombe.
Helaas ondergingen al zijn elementen complete destructie.
De kist en de mummie die er in zat zijn behoorlijk rot geworden wat te danken is aan grondwater dat in de tombe is gekomen.
De eerste keer dat de mummie werd onthuld door Joseph L. Smith werd deze zwaar beschadigd en delen werden zelfs verast, alleen de beenderen en de schedel zijn in “goede” conditie.
Er was aanname dat de mummie gevonden in KV55 behoorde aan Akhenaten, hoewel nader onderzoek onthulde dat het lichaam van een jonge man was die ± 19 tot 23 jaar oud was en dit geeft definitief gegronde bezwaren tegen de voorgaande hypothese.
Vrij nauwkeurige overeenkomsten met de schedel van Toetanchamon en tevens dezelfde bloedgroep, geven aan dat zij naaste verwanten waren.
Het wordt nu algemeen aanvaard dat de mummie toebehoort aan de farao Smenchkare.

Schematische weergave van de tombe.

A = ingang
B = gang
J = grafkamer
Ja = onvoltooide zijkamer

Een jonge farao in Amarna, die misschien Smenkhkare is.
(Bron: Berlijn, Neues Museum ÄM 15000)

Dit beeld wordt gewoonlijk beschouwd als Smenkhkare en Meritaten,
hoewel het Toetanchamon en Ankhesenamon kunnen zijn.

(Bron: Neues Museum Berlijn, Inv. 15000)

Stele 17813, stelt waarschijnlijk Smenchkare voor die Echnaton streelt.

(Bron: Neues Museum, Berlijn)

Lijntekening van twee figuren uit het graf van Meryre II in Amarna.
De inzet (van het origineel) toont een tekening van Lepsius van de nu ontbrekende cartouches,
die de figuren identificeren als Ankhkheperure Smenchkare Djser Kheperu en zijn vrouw Meritaten.

(Bron: The Rock Tombs of Amarna, Part II published 1905)